Τα όρια της ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης και η «συνέντευξη» του Michael Schumacher




ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΥΡΟΥΜΙΧΑΚΗΣ



Όπως κάθε άλλο ανθρώπινο τεχνολογικό επίτευγμα, έτσι και με τα bot τεχνητής νοημοσύνης φέρουν την ηθική του χρήστη τους.


Η διαφήμιση του περιοδικού Die Aktuelle λίγο πριν τυπωθεί το τελευταίο του τεύχος υποσχόταν μια αληθινή συνέντευξη του Michael Schumacher, χωρίς μισόλογα και λόγια συγγενών ή φίλων. Πράγματι η συνέντευξη που δημοσιεύθηκε λίγες ημέρες μετά ήταν ένας κανονικός διάλογος μεταξύ ενός δημοσιογράφου που έθετε ερωτήσεις και ενός συνεντευξιαζόμενου που έδινε απαντήσεις, ή και όχι.



Ο πολυπρωταθλητής της F1, κορυφαίος του αθλήματος για πολλούς, δεν έχει μιλήσει από τον Δεκέμβρη του 2013 μετά από το σοκαριστικό ατύχημα που είχε κάνοντας σκι. Για τους περισσότερους από εμάς ήταν η στιγμή συνειδητοποίησης της θνητότητας και της φθοράς, ακόμα και για ανθρώπους που είχαμε θεοποιήσει σχεδόν σαν παιδιά και έφηβοι. Σχεδόν 10 χρόνια μετά ο Schumi παραμένει σε ένα είδος καταστολής με φίλους και συγγενείς να περιμένουν κάτι σαν θαύμα και να μπορέσει να τους μιλήσει και πάλι, καίτοι κάποιοι είναι λίγο πιο ανυπόμονοι.



Όλοι αναρωτιούνται τι μπορεί να σκέφτεται ένας άνθρωπος που εδώ και τόσα χρόνια έχει χάσει τη δυνατότητα να επικοινωνεί και κάποιοι σκέφτηκαν ότι τη λύση θα μπορούσε να δώσει η τεχνητή νοημοσύνη. Είναι γνωστό ότι μπορείς να αναθέσεις έναν «ρόλο» στο ChatGPT και να το κάνεις να «μιλήσει» με πολλά και διαφορετικά POV, αλλά υπάρχει άραγε κάποιο όριο ηθικής στην ανάθεση αυτή;



Υπάρχουν chatbots που έχουν κάποιου είδους προεγκατεστημένη ηθική και αρνούνται για παράδειγμα να απολογηθούν για τη ναζιστική θηριωδία του Ολοκαυτώματος, αλλά δεν λειτουργούν όλα με αυτόν τον τρόπο και επίσης δεν μπορούν να εντάξουν ακόμα ολόκληρο τον κώδικα της ηθικής μας και κυρίως τις πολλαπλές αναγνώσεις που μπορεί να έχει αυτό.


Οι απαντήσεις που έδωσε το chatbot σπάζοντας υποτίθεται τη σιωπή του Michael Schumacher εξόργισαν την οικογένειά του, όχι τόσο για περιεχόμενο, όσο γιατί ο ίδιος ο ασθενής αντιμετωπίστηκε σαν πειραματόζωο μιας νέας τεχνολογίας, αλλά και σαν ένα ζωντανό clickbait αντικείμενο. Το Die Aktuelle εκμεταλλεύτηκε το ενδιαφέρον και την περιέργεια του κοινού για την υγεία του και έκανε κάτι χειρότερο από το να δημοσιεύσει μια ψεύτικη συνέντευξη ενός ανθρώπου. Αυτό που έκανε στην ουσία είναι μια πειρατεία της ανθρώπινης υπόστασης κάποιου που δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του με τη φωνή του. Βάζοντας ένα chatbot σε έναν ρόλο αυθαίρετα διορισμένου εκπροσώπου τύπου, πάμε σε μια νέα εποχή μετά-αλήθειας που ξεφεύγει από το δίπολο αλήθειας-ψέματος.


Είναι πάρα πολύ πιθανό κάποια στιγμή η τεχνητή νοημοσύνη σε συνδυασμό με άλλες τεχνολογίες, όπως το neuralink του Elon Musk να επιτρέψουν σε ανθρώπους που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν με συμβατικούς τρόπους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μέχρι τότε μπορούμε να υποθέτουμε το τι συμβαίνει στο μυαλό ενός τέτοιου ανθρώπου απλά βάζοντας στη σειρά δεδομένα που έχουν συλλεχθεί έξω από το κεφάλι του.

Η αντίδραση της οικογένειας του Γερμανού πιλότου ήταν αμεσότατη και αναμένεται να κινηθεί δικαστικά απέναντι στη «συνέντευξη» αυτή και εδώ δεν χωρούν ζητήματα υπεράσπισης της ελευθερίας του τύπου γιατί αυτό το πράγμα δεν είναι δημοσιογραφία. Είναι όμως ακόμα ένα ζήτημα που μπαίνει στην ατζέντα της βιοηθικής. Το ότι τέθηκε τόσο γρήγορα, σχεδόν ταυτόχρονα με το γιγάντωμα της δημοφιλίας του ChatGPT, είναι το μόνο καλό ώστε να μην ξεφύγει ή να μπουν γρήγορα κανόνες ηθικής, αλλά όχι ηθικολογικής, χρήσης αυτού του καταπληκτικού εργαλείου.

 

ratpack.gr

Σχόλια