Έθιμα και παραδόσεις των Θεοφανείων σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Πληθώρα εθίμων και παραδόσεων, με ρίζες βαθιά κρυμμένες στον χρόνο συνεχίζουν να αναβιώνουν κάθε χρόνο την ημέρα των Θεοφανείων σε όλες τις γωνίες της Ελλάδας.



Με αγιασμό και ρίψη του σταυρού στη θάλασσα, γιορτάζεται η βάπτιση του Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ανήμερα τα Θεοφάνεια. Οι πιο τολμηροί θα βουτήξουν στα παγωμένα νερά της θάλασσας σε λιμάνια, αλλά και σε ποτάμια και λίμνες, και θα συναγωνιστούν ποιος θα πιάσει τον σταυρό.

Συνάντηση γενεών στο πάρκο των πηγών της Αγίας Βαρβάρας,στην πόλη της Δράμας!!!...

Κατά την εορτή της Αγίας Βαρβάρας ένα μοναδικό έθιμο αναβιώνει στο πάρκο των πηγών της Αγίας Βαρβάρας, με μικρούς και μεγάλους να είναι συνεπείς και φέτος. Συγκεκριμένα, πριν την ημέρα της γιορτής, από νωρίς το απόγευμα της Κυριακής, μέσα από τις γειτονιές, ξεχύνονται στους δρόμους γονείς με παιδιά, ομάδες παιδιών από συλλόγους και σχολεία, παρέες φίλων. Όλοι, έχουν έναν προορισμό, τις πηγές της Αγίας Βαρβάρας. 

Στόχος τους είναι η τήρηση ενός εθίμου που συνοδεύουν θρύλοι και παραδόσεις που χάνονται στα βάθη της ιστορίας κι έχει τις ρίζες του στην περίοδο της τουρκοκρατίας.

Κρατώντας χάρτινα και πλαστικά καραβάκια στα χέρια τους, διασχίζουν την πόλη φτάνοντας μέχρι τις πηγές.

Όλες τις προηγούμενες μέρες, παιδιά κάθε ηλικίας, κατασκεύασαν με πολύ όρεξη, μεράκι και προπάντων φαντασία, το δικό τους μικρό ή μεγάλο καράβι από ανακυκλωμένα υλικά. Έγραψαν επάνω την ευχή τους, το στόλισαν με πολύχρωμες ζωγραφιές, ελληνικές σημαίες και ξύλινες κατασκευές, του έβαλαν κεράκια και το έριξαν στα νερά της λίμνης για ένα ταξίδι γεμάτο ελπίδες και προσδοκίες: να πραγματοποιηθούν οι ευχές τους, να διατηρηθεί το έθιμο, να μείνουν ζωντανές οι παραδόσεις των προγόνων.

Κάθε χρόνο γύρω από νερά της Αγίας Βαρβάρας οι γενιές συνομιλούν μεταξύ τους: τα παιδιά, οι γονείς, οι παππούδες και οι γιαγιάδες.

“Οι παραδόσεις εκφράζουν τη σχέση του λαού με τον Άγιο”

Κατά τη συνέντευξή του στα τοπικά μέσα ο Μητροπολίτης κ. Δωρόθεος έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην παράδοση, που θέλει να υπάρχει στο κέντρο των πηγών της Αγίας Βαρβάρας μια παλιά εκκλησία.

Όπως τόνισε «η παράδοση, είναι μια παράδοση. Μπορεί να μην έχει πολλές φορές ιστορικά ή αρχαιολογικά στοιχεία που να μπορούν να την τεκμηριώσουν. Όμως αυτές οι παραδόσεις είναι που μας κρατάνε πάντοτε σαν λαό και δείχνουν τη σχέση των ανθρώπων μεταξύ τους, όπως και με την Αγία Βαρβάρα. Θέλω να πω ότι οι παραδόσεις εκφράζουν τη σχέση του λαού με τον Άγιο. Μπορεί κάτι να μην ισχύει, να μην έχει ιστορική βάση, ή αρχαιολογική τεκμηρίωση.

 Όμως, η σχέση είναι σχέση και υπάρχει. Και αυτό ζούμε εδώ στη Δράμα. Ένα λαό, ο οποίος εκφράζει μ’ αυτόν τον τρόπο την αγάπη του προς τους Αγίους. Χριστούγεννα έρχονται και καταλαβαίνετε ότι έχουμε πάρα πολλά έθιμα, τα οποία ακριβώς δείχνουν μέσα από την παράδοση των λαών – και όχι μόνο του ελληνικού λαού – αυτή την σχέση των ανθρώπων».







Φωτογραφίες: Πρωινός Τύπος Δράμας (proinos-typos.gr), ΑΠΕ – ΜΠΕ

Πρωτομαγιά: Τι συμβολίζει - Πότε καίμε το στεφάνι

Η γιορτή της Πρωτομαγιάς είναι βαθιά ριζωμένη στην ελληνική λαϊκή παράδοση από τα χρόνια της αρχαιότητας.

Photo by Annie Spratt on Unsplash




Γράφει ο Άρης Σταυρίδης


Η Πρωτομαγιά γιορτάζονταν στην Ελλάδα αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου πολύ πριν η ημέρα αυτή γίνει συνώνυμη των εργατικών διεκδικήσεων. 

Ήταν μια γιορτή για την αναγέννηση της φύσης, συνδεδεμένη με τις μυστηριακές τελετές των Ελευσίνιων και των Ανθεστήριων που στόχο είχαν να «καλοπιάσουν» τις δυνάμεις που κυριαρχούν στο σύμπαν για να είναι καλή η σοδειά και οι γέννες των ζώων.

Εθιμα του Μεγάλου Σαββάτου

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η τελευταία μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Μεγάλης Σαρακοστής. Τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου προς Κυριακή του Πάσχα εορτάζεται κατά το ορθόδοξο τυπικό η Ανάσταση του Χριστού. Είναι το μόνο Σάββατο του χρόνου κατά το οποίο νηστεύεται και το λάδι. Το πρωί εορτάζεται στην εκκλησία η πρώτη Ανάσταση, κατά την οποία ψάλλεται το "ἀνάστα, ὁ Θεός, κρίνων τὴν γῆν, ὅτι σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι".


Το πρωί τελείται ο εσπερινός του Πάσχα. Η ακολουθία έχει αναστάσιμο και πανηγυρικό χαρακτήρα. Είναι η λεγομένη Πρώτη Ανάσταση.

«Σεισμός εγένετο μέγας», καθώς οι Μυροφόρες πλησιάζουν τον Τάφο του Ιησού. Φτάνοντας στο σημείο αντί για το πτώμα του Ιησού βλέπουν στη θέση του Άγγελο ο οποίος τους αναγγέλει πως ο «Κύριος Ανέστη».

Ήθη και έθιμα Μεγάλης Πέμπτης

Από τη Μεγάλη Πέμπτη, αρχίζουν κυρίως τα πασχαλινά έθιμα. Την ημέρα αυτή ξεκινούν οι προετοιμασίες στα ελληνικά σπίτια για τον εορτασμό της Ανάστασης. Οι νοικοκυρές ζυμώνουν λαμπροκουλούρες, πλάθουν πασχαλιάτικα κουλουράκια και βάφουν κόκκινα αυγά.

Γιατί βάφουμε κόκκινα αυγά την Μεγάλη Πέμπτη;

Κόκκινα αυγά: Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα είναι το βάψιμο των αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη.

Το αυγό -σύμφωνα με την παράδοση- συμβολίζει τον τάφο του Χριστού που ήταν ερμητικά κλειστός -όπως και το περίβλημα του αυγού- αλλά έκρυβε μέσα του τη «Ζωή», αφού από αυτόν βγήκε ο Ιησούς και αναστήθηκε.

Μπορεί τα τελευταία χρόνια το αυγά να βάφονται σε διάφορα χρώματα, όμως η παράδοση τα θέλει κόκκινα.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΙΩΝ - ΗΘΗ ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Η Κυριακή των Βαΐων αποτελεί την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας. Αυτή την ημέρα εορτάζεται η είσοδος του Χριστού στην Ιερουσαλήμ και η υποδοχή του από τους κατοίκους με κλαδιά και δάφνες (μετά βαΐων και κλάδων).

Ήθη και έθιμα

Παραδοσιακά, αυτή την ημέρα όλοι οι ναοί είναι στολισμένοι με φυτά όπως βάγια, δάφνη, ιτιά, μυρτιά και ελιά. Μετά την τέλεση της λειτουργίας, αυτά τα κλαδιά μοιράζονται στους πιστούς. Αν και είναι ακόμα σαρακοστή και μέρες νηστείας, η εκκλησία αυτή την Κυριακή επιτρέπει την κατανάλωση ψαριού. Υπάρχει και σχετικό τραγούδι: “Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό ! ”