202 Χρόνια από την Μάχη της Μηλιάς | Ομιλία με ιστορικό περιεχόμενο από τον Καθηγητή κ. Αθανάσιου Μπίντα
Γεμάτος πατριωτικό παλμό με ξεχασμένες ιστορικές αλήθειες ήταν ο Πανηγυρικός που εκφώνησε ο καθηγητής κ. Μπίντας στην επέτειο για τα 202 χρόνια από την Ιστορική Μάχη της Μηλιάς
Όταν ήμουν σχολιαρόπαιδο, δημοτικού θυμούμαι, και γιορτάζαμε την Ελληνική Επανάσταση, τη γιορτινή μας αίθουσα στολισμένη με αφίσες «μεγαλόσχημων» οπλαρχηγών όπως του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη, του Κανάρη, της Μπουμπουλίνας, του Ανδρούτσου ….
Άκουγα για Τριπολιτσά, για Μεσολόγγι, για Αλαμάνα, για το Μανιάκι, για την Αγία Λαύρα …
Και έλεγα μέσα μου. Καλά, εδώ στον τόπο μου, οι Έλληνες πρόγονοί μου δεν έκαναν τίποτα; Δεν έκαναν επανάσταση;
Βλέπεις τα σχολικά βιβλία μας (δημοτικού και γυμνασίου) δεν έγραφαν ΤΙΠΟΤΑ για τους Μακεδόνες οπλαρχηγούς και τους αγώνες τους.
Για πολλά χρόνια βίωνα μια ψευδαίσθηση. Χρειάστηκε να μπω στο Πανεπιστήμιο να ερευνήσω για να βγω από την ψευδαίσθησή μου !
Και να τι διαπίστωσα !!!
Η επανάσταση του 1821 και οι διαρκείς αγώνες για λεύτερο αέρα ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΜΟΝΟ ΤΩΝ ΝΟΤΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ !
Επί 200 χρόνια ελεύθερου Κράτους η Αθήνα επιβλήθηκε στην ιστορία και την παράδοση, τις άρπαξε και τις οικειοποιήθηκε παντελώς και επέβαλε τι θα διατηρηθεί, τι θα ξεχωρίσει, τι θα μείνει στη μνήμη. Η υπόλοιπη Ελλάδα στην αφάνεια και τη σιωπή.
Θέλω σήμερα να αποσείσω, ιδιαίτερα για τους νέους, τα απανωτά κλισέ των σχολικών βιβλίων:400 χρόνια σκλαβιά ! ΟΧΙ – για μας εδώ και τη μισή Ελλάδα ήταν 500 χρόνια σκλαβιάς.
Θέλω να θυμήσω στους μαθητές πως οι Έλληνες ξεκίνησαν την επανάσταση από τον Βορρά με τον πόντιο Αλέξανδρο Υψηλάντη τον Φλεβάρη του 1821.
Σκάβοντας ή οργώνοντας ετούτη την Πιερική γη αναδύονται παντού κόκκαλα και μάρμαρα χαραγμένα με τη δυναμική του χτες. Αυτά που κρατούν ζωντανούς τους πεθαμένους. Αυτές οι μνήμες είναι η δύναμή μας, η ταυτότητά μας.
Αν έπαιρναν φωνή αυτά εδώ τα αιμοποτισμένα χαλάσματα του Πύργου των Λαζαίων, θα ιστορούσαν πολυαίμακτους και πολύχρονους αγώνες που έμειναν αθέατοι και αχαρτογράφητοι.
Θα ιστορούσαν τη δραματική περιδίνηση της σφαγής και του χάους.
Θα ιστορούσαν εικόνες τρόμου και καταστροφής.
Θα ιστορούσαν για Τούρκους, θεριά ανήμερα που ξεχύθηκαν σε όλα τα χωριά του Ολύμπου και των Πιερίων σκορπίζοντας το φονικό. Παντού ακούγονταν μόνο γόοι θανάτου.
Θα ιστορούσαν ακόμα πως στο πέρασμά σου δεν πατούσες γη, παρά κουφάρια και αίμα.
Βουβαμάρα στα τριγύρω δάση απελπισμένα καταφύγια ανήμπορων ψυχών.
Θα ιστορούσαν τέλος τη μορφή και τη δράση των Λαζαίων, της θρυλικής οικογένειας-φαινόμενο. Ήταν αυτοί που από το 1700 και μετά αγωνίζονταν απανωτά για να σώσουν ότι πολυτιμότερο είχαν: την αξιοπρέπεια και την ποθητή λευτεριά τους. Κρυφή ελπίδα για τα γιαταγάνια και τα καρυοφίλια τους.
Και όταν ξεριζωμένοι έφευγαν από τα άγια Πιερικά χώματα, οι γυναίκες των Λαζαίων τύλιγαν στον κόρφο τους τα βυζανιάρικα και στις ποδιές τους τα εικονίσματα και τα μυρωμένα κόκκαλα των ηρώων της οικογένειας.
Και έφευγαν για τη νότια Ελλάδα σιγοψυθιρίζοντας μια ευχή νοσταλγική: Άμποτε να ξανανταμώσουμε στα χώματά μας.
Και ξαναγύρισαν παθιασμένοι και ορμητικοί οι ίδιοι και οι απόγονοί τους τα Λαζούλια που λέει και η λαϊκή ποίηση.
Και γύρισαν: το 1835 για την επανάσταση στη Λεπτοκαρυά, το 1854 για την επανάσταση στη Βροντού, το 1878 για την επανάσταση στον Κολινδρό και στο Λιτόχωρο, το 1912 για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Κατέφυγαν στην Αταλάντη της Λαμίας όπου ίδρυσαν νέο χωριό. Ακούστε το όνομα «ΝΕΑ ΠΕΛΛΑ». Ακόμα υπάρχουν χορταριασμένοι οι τάφοι τους εκεί.΄Ένα σώμα από τα παλληκάρια τους πήραν μέρος σε πολλές μάχες σε όλη την Ελλάδα. Κατέληξαν στο Μεσολόγγι όπου πολλοί έπεσαν στην έξοδο του 1826.
(πριν 3 χρόνια ζητήσαμε εγγράφως από το Δήμαρχο Μεσολογγίου να μας υποδείξει μια γωνία στον κήπο των ηρώων όπου με δική μας δαπάνη, να χτίσουμε απέριττο μνημείο με πέτρες του Ολύμπου και των Πιερίων θυμητήρι μαζί και λιβάνι για τη θυσία τους.
Ακόμα περιμένουμε την απάντηση του Δημάρχου της Ιερής πόλης !
Θέλω να κλείσω με ένα σημαδιακό γεγονός της επανάστασης του 1854 που δεν υπάρχει στα βιβλία της επίσημης ιστορίας. Θα το ακούσετε για πρώτη φορά.
Τα Λαζόπουλα και άλλοι Μακεδόνες Καπεταναίοι έφτασαν στην Βροντού του Ολύμπου από τη νότια Ελλάδα για να βοηθήσουν τους επαναστάτες.
Οι Αγγλογάλλοι έστειλαν από τη Θεσσαλονίκη τον πρόξενο Λουϊ Ντε Μορνάρ με σκοπό να αναγκάσει τους επαναστάτες να σταματήσουν αμέσως τον πόλεμο.
Ο Γάλλος πρόξενος συναντήθηκε με τους Καπεταναίους στην Κατερίνη τέλη Μαΐου 1854 και όταν κατάλαβε ότι τα διπλωματικά του επιχειρήματα δεν έπειθαν κανέναν κατέφυγε στης απειλές: αν δεν πάψετε αμέσως τον πόλεμο και δεν καταθέσετε τα όπλα, η Αγγλία και η Γαλλία θα κάνουν απόβαση στον Πειραιά.
Το λόγο, τότε, πήρε ο Δήμος Λάζος (θέλω τα λόγια του να αντιλαλήσουν σ’ αυτά εδώ τα χαλάσματα) : «Μινίστρο, εμείς όλοι το τομάρι μας το έχουμε ταγμένο να το φάνε τα όρνια και τ’ αγρίμια του Ολύμπου, όπως έφαγαν και των πατεράδων και των παππούδων μας.
Μην γνοιάζεσαι λοιπόν για μάς και μη μας φοβερίζεις γιατί από φοβέρες είμαστε χορτάτοι από τα παιδικά μας χρόνια.
Για να σου δείξουμε πως εμείς μόνο λευτεριά ζητούμε και τίποτις άλλο σε παρακαλούμε να αφήσεις τις φοβέρες και να φροντίσεις γι αυτούς τους άμοιρους αραπάδες που τους κουβαλήσατε στα χώματά μας από την Ανατολή για να μας ρουφήξετε το αίμα.
Τους λυπάται η καρδιά μας για το χάλι τους. Φρόντισε να τους στείλεις στην πατρίδα και στις οικογένειές τους.
Δεν τους κάναμε κακό μα ούτε και τους θέλουμε άλλο για να μας μοιράζουν στα μισά το λίγο ξερόψωμο μας και τα τσαρούχια μας.
Ας πάνε στην πατρίδα τους να πουν ότι εμείς οι Έλληνες δεν σκοτώνουμε άνανδρα και ότι μόνο για την ελευθερία της πατρίδος μας αγωνιζόμαστε.
Τόσο κακό κάνουμε που ζητούμε να ελευθερωθούμε και μας απειλείτε με πόλεμο;»
Πυλώνας ανθεκτικότητας ενός έθνους είναι αναμφισβήτητα η ιστορία του. Είναι οι μνήμες, οι φωνές και οι εικόνες που ανασύρονται από το βαθύ παρελθόν. Αυτό το παρελθόν ορίζει και προδιαγράφει το παρόν και το μέλλον. Αυτές οι μνήμες είναι η ταυτότητά μας.
Στο άκουσμα αυτών των λόγων ο Γάλλος έδειξε αμηχανία, δέχτηκε πρόθυμα την παράδοση των αιχμαλώτων κι έφυγε δίχως να πει λέξη.
Έλληνες !!!
Όταν ήμουν σχολιαρόπαιδο, δημοτικού θυμούμαι, και γιορτάζαμε την Ελληνική Επανάσταση, τη γιορτινή μας αίθουσα στολισμένη με αφίσες «μεγαλόσχημων» οπλαρχηγών όπως του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη, του Κανάρη, της Μπουμπουλίνας, του Ανδρούτσου ….
Άκουγα για Τριπολιτσά, για Μεσολόγγι, για Αλαμάνα, για το Μανιάκι, για την Αγία Λαύρα …
Και έλεγα μέσα μου. Καλά, εδώ στον τόπο μου, οι Έλληνες πρόγονοί μου δεν έκαναν τίποτα; Δεν έκαναν επανάσταση;
Βλέπεις τα σχολικά βιβλία μας (δημοτικού και γυμνασίου) δεν έγραφαν ΤΙΠΟΤΑ για τους Μακεδόνες οπλαρχηγούς και τους αγώνες τους.
Για πολλά χρόνια βίωνα μια ψευδαίσθηση. Χρειάστηκε να μπω στο Πανεπιστήμιο να ερευνήσω για να βγω από την ψευδαίσθησή μου !
Και να τι διαπίστωσα !!!
Η επανάσταση του 1821 και οι διαρκείς αγώνες για λεύτερο αέρα ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΜΟΝΟ ΤΩΝ ΝΟΤΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ !
Επί 200 χρόνια ελεύθερου Κράτους η Αθήνα επιβλήθηκε στην ιστορία και την παράδοση, τις άρπαξε και τις οικειοποιήθηκε παντελώς και επέβαλε τι θα διατηρηθεί, τι θα ξεχωρίσει, τι θα μείνει στη μνήμη. Η υπόλοιπη Ελλάδα στην αφάνεια και τη σιωπή.
Θέλω σήμερα να αποσείσω, ιδιαίτερα για τους νέους, τα απανωτά κλισέ των σχολικών βιβλίων:400 χρόνια σκλαβιά ! ΟΧΙ – για μας εδώ και τη μισή Ελλάδα ήταν 500 χρόνια σκλαβιάς.
Θέλω να θυμήσω στους μαθητές πως οι Έλληνες ξεκίνησαν την επανάσταση από τον Βορρά με τον πόντιο Αλέξανδρο Υψηλάντη τον Φλεβάρη του 1821.
Σκάβοντας ή οργώνοντας ετούτη την Πιερική γη αναδύονται παντού κόκκαλα και μάρμαρα χαραγμένα με τη δυναμική του χτες. Αυτά που κρατούν ζωντανούς τους πεθαμένους. Αυτές οι μνήμες είναι η δύναμή μας, η ταυτότητά μας.
Αν έπαιρναν φωνή αυτά εδώ τα αιμοποτισμένα χαλάσματα του Πύργου των Λαζαίων, θα ιστορούσαν πολυαίμακτους και πολύχρονους αγώνες που έμειναν αθέατοι και αχαρτογράφητοι.
Θα ιστορούσαν τη δραματική περιδίνηση της σφαγής και του χάους.
Θα ιστορούσαν εικόνες τρόμου και καταστροφής.
Θα ιστορούσαν για Τούρκους, θεριά ανήμερα που ξεχύθηκαν σε όλα τα χωριά του Ολύμπου και των Πιερίων σκορπίζοντας το φονικό. Παντού ακούγονταν μόνο γόοι θανάτου.
Θα ιστορούσαν ακόμα πως στο πέρασμά σου δεν πατούσες γη, παρά κουφάρια και αίμα.
Βουβαμάρα στα τριγύρω δάση απελπισμένα καταφύγια ανήμπορων ψυχών.
Θα ιστορούσαν τέλος τη μορφή και τη δράση των Λαζαίων, της θρυλικής οικογένειας-φαινόμενο. Ήταν αυτοί που από το 1700 και μετά αγωνίζονταν απανωτά για να σώσουν ότι πολυτιμότερο είχαν: την αξιοπρέπεια και την ποθητή λευτεριά τους. Κρυφή ελπίδα για τα γιαταγάνια και τα καρυοφίλια τους.
Και όταν ξεριζωμένοι έφευγαν από τα άγια Πιερικά χώματα, οι γυναίκες των Λαζαίων τύλιγαν στον κόρφο τους τα βυζανιάρικα και στις ποδιές τους τα εικονίσματα και τα μυρωμένα κόκκαλα των ηρώων της οικογένειας.
Και έφευγαν για τη νότια Ελλάδα σιγοψυθιρίζοντας μια ευχή νοσταλγική: Άμποτε να ξανανταμώσουμε στα χώματά μας.
Και ξαναγύρισαν παθιασμένοι και ορμητικοί οι ίδιοι και οι απόγονοί τους τα Λαζούλια που λέει και η λαϊκή ποίηση.
Και γύρισαν: το 1835 για την επανάσταση στη Λεπτοκαρυά, το 1854 για την επανάσταση στη Βροντού, το 1878 για την επανάσταση στον Κολινδρό και στο Λιτόχωρο, το 1912 για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Κατέφυγαν στην Αταλάντη της Λαμίας όπου ίδρυσαν νέο χωριό. Ακούστε το όνομα «ΝΕΑ ΠΕΛΛΑ». Ακόμα υπάρχουν χορταριασμένοι οι τάφοι τους εκεί.΄Ένα σώμα από τα παλληκάρια τους πήραν μέρος σε πολλές μάχες σε όλη την Ελλάδα. Κατέληξαν στο Μεσολόγγι όπου πολλοί έπεσαν στην έξοδο του 1826.
(πριν 3 χρόνια ζητήσαμε εγγράφως από το Δήμαρχο Μεσολογγίου να μας υποδείξει μια γωνία στον κήπο των ηρώων όπου με δική μας δαπάνη, να χτίσουμε απέριττο μνημείο με πέτρες του Ολύμπου και των Πιερίων θυμητήρι μαζί και λιβάνι για τη θυσία τους.
Ακόμα περιμένουμε την απάντηση του Δημάρχου της Ιερής πόλης !
Θέλω να κλείσω με ένα σημαδιακό γεγονός της επανάστασης του 1854 που δεν υπάρχει στα βιβλία της επίσημης ιστορίας. Θα το ακούσετε για πρώτη φορά.
Τα Λαζόπουλα και άλλοι Μακεδόνες Καπεταναίοι έφτασαν στην Βροντού του Ολύμπου από τη νότια Ελλάδα για να βοηθήσουν τους επαναστάτες.
Οι Αγγλογάλλοι έστειλαν από τη Θεσσαλονίκη τον πρόξενο Λουϊ Ντε Μορνάρ με σκοπό να αναγκάσει τους επαναστάτες να σταματήσουν αμέσως τον πόλεμο.
Ο Γάλλος πρόξενος συναντήθηκε με τους Καπεταναίους στην Κατερίνη τέλη Μαΐου 1854 και όταν κατάλαβε ότι τα διπλωματικά του επιχειρήματα δεν έπειθαν κανέναν κατέφυγε στης απειλές: αν δεν πάψετε αμέσως τον πόλεμο και δεν καταθέσετε τα όπλα, η Αγγλία και η Γαλλία θα κάνουν απόβαση στον Πειραιά.
Το λόγο, τότε, πήρε ο Δήμος Λάζος (θέλω τα λόγια του να αντιλαλήσουν σ’ αυτά εδώ τα χαλάσματα) : «Μινίστρο, εμείς όλοι το τομάρι μας το έχουμε ταγμένο να το φάνε τα όρνια και τ’ αγρίμια του Ολύμπου, όπως έφαγαν και των πατεράδων και των παππούδων μας.
Μην γνοιάζεσαι λοιπόν για μάς και μη μας φοβερίζεις γιατί από φοβέρες είμαστε χορτάτοι από τα παιδικά μας χρόνια.
Για να σου δείξουμε πως εμείς μόνο λευτεριά ζητούμε και τίποτις άλλο σε παρακαλούμε να αφήσεις τις φοβέρες και να φροντίσεις γι αυτούς τους άμοιρους αραπάδες που τους κουβαλήσατε στα χώματά μας από την Ανατολή για να μας ρουφήξετε το αίμα.
Τους λυπάται η καρδιά μας για το χάλι τους. Φρόντισε να τους στείλεις στην πατρίδα και στις οικογένειές τους.
Δεν τους κάναμε κακό μα ούτε και τους θέλουμε άλλο για να μας μοιράζουν στα μισά το λίγο ξερόψωμο μας και τα τσαρούχια μας.
Ας πάνε στην πατρίδα τους να πουν ότι εμείς οι Έλληνες δεν σκοτώνουμε άνανδρα και ότι μόνο για την ελευθερία της πατρίδος μας αγωνιζόμαστε.
Τόσο κακό κάνουμε που ζητούμε να ελευθερωθούμε και μας απειλείτε με πόλεμο;»
Πυλώνας ανθεκτικότητας ενός έθνους είναι αναμφισβήτητα η ιστορία του. Είναι οι μνήμες, οι φωνές και οι εικόνες που ανασύρονται από το βαθύ παρελθόν. Αυτό το παρελθόν ορίζει και προδιαγράφει το παρόν και το μέλλον. Αυτές οι μνήμες είναι η ταυτότητά μας.
Στο άκουσμα αυτών των λόγων ο Γάλλος έδειξε αμηχανία, δέχτηκε πρόθυμα την παράδοση των αιχμαλώτων κι έφυγε δίχως να πει λέξη.
Έλληνες !!!
Σχόλια